Download

Seçim 2023 Ne Zaman? Türkiye’nin Siyasi Gündemi

Türkiye, 14 Mayıs 2023 tarihinde cumhurbaşkanlığı ve milletvekili genel seçimleri için sandık başına gidecek. Aynı zamanda yerel seçimler de yapılacak. Bu seçimler, Türkiye’nin siyasi geleceğini belirleyecek önemli bir dönüm noktası olacak. Bu yazıda, seçim takvimi, siyasi sistem, siyasi partiler ve kamuoyu araştırmaları hakkında bilgi vererek, seçim 2023’e hazırlık yapmaya çalışacağız.

Seçim Takvimi Nasıl İşleyecek?

Türkiye’de seçim takvimi, Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından belirleniyor. YSK, 10 Mart 2023 tarihinde seçim takvimini ilan etti. Buna göre, seçime katılacak siyasi partilerin bildirim süresi 16 Mart’ta sona erdi. Cumhurbaşkanı adayları ise 100 bin imza toplayarak veya en az 20 milletvekili olan bir parti tarafından aday gösterilerek belirlenecek. Adaylık başvuru süresi ise 21 Nisan’da sona erecek.

Cumhurbaşkanlığı Seçimi

Cumhurbaşkanlığı seçimi, iki tur halinde yapılacak. İlk turda, adaylardan biri yüzde 50+1 oy alırsa seçimi kazanacak. Eğer hiçbir aday bu orana ulaşamazsa, en çok oy alan iki aday ikinci tura kalacak. İkinci tur ise ilk turdan iki hafta sonra, yani 28 Mayıs’ta yapılacak. Cumhurbaşkanı seçilen kişi, beş yıl süreyle görev yapacak ve en fazla iki kez seçilebilecek.

Milletvekili Genel Seçimi

Milletvekili genel seçimi, D’Hondt sistemi adı verilen bir parti listesi orantılı temsil sistemi ile yapılacak. Buna göre, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) girecek 600 milletvekili, nüfusa göre belirlenen 87 seçim çevresinden seçilecek. Bir parti veya ittifakın meclise girebilmesi için yüzde 7 bar

Yerel Seçimler

Yerel seçimler, cumhurbaşkanlığı ve milletvekili genel seçimleri ile aynı gün yapılacak. Yerel seçimlerde, 81 ilin belediye başkanları, il genel meclisi üyeleri, belediye meclisi üyeleri ve muhtarlar seçilecek. Yerel seçimlerde de D’Hondt sistemi uygulanacak, ancak baraj yüzde 7 değil, yüzde 5 olacak. Yerel seçimler, Türkiye’nin siyasi haritasını değiştirebilecek önemli bir fırsat olarak görülüyor.

Türkiye’nin Siyasi Sistemi Nasıl?

Türkiye’de siyasi sistem, 2017 yılında yapılan anayasa değişikliği ile cumhurbaşkanlığı sistemine geçti. Bu sistemde, cumhurbaşkanı hem devletin hem de hükümetin başı olarak yetkili ve sorumlu. Cumhurbaşkanı, bakanları ve üst düzey bürokratları atayabiliyor, kararname çıkarabiliyor, meclisi feshedebiliyor ve referandum yapabiliyor. Cumhurbaşkanı aynı zamanda bir siyasi partiye üye olabiliyor ve partisinin genel başkanı olabiliyor.

Cumhurbaşkanlığı Sistemi

Cumhurbaşkanlığı sistemi, Türkiye’de ilk kez 2018 yılında uygulandı. Bu sistemde, cumhurbaşkanının yetkileri arttı, meclisin denetim fonksiyonu zayıfladı ve yargının bağımsızlığı tartışmalı hale geldi. Cumhurbaşkanlığı sisteminin avantajları olarak, karar alma sürecinin hızlanması, istikrarın sağlanması ve koalisyon riskinin ortadan kalkması gösteriliyor. Dezavantajları olarak ise, tek adam yönetimi, demokratik katılımın azalması ve kuvvetler ayrılığı ilkesinin ihlali sayılıyor.

Meclis ve Partiler

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), Türkiye’nin yasama organıdır. TBMM’de 600 milletvekili bulunuyor. Milletvekilleri, beş yıl için seçiliyor ve en fazla üç dönem görev yapabiliyor. TBMM’nin görevleri arasında kanun yapmak, bütçe onaylamak, anayasa değiştirmek ve cumhurbaşkanını denetlemek yer alıyor. TBMM’de şu anda altı siyasi parti temsil ediliyor: Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Halkların Demokratik Partisi (HDP), Milliyetçi Hareket Partisi (MHP), İyi Parti (İP) ve Saadet Partisi (SP).

Yargı ve Anayasa

Türkiye’de yargı, anayasaya ve kanunlara uygun olarak adaleti sağlamakla görevlidir. Yargının en üst organı olan Anayasa Mahkemesi (AYM), anayasaya uygunluk denetimi yapar, bireysel başvuruları inceler ve siyasi partilerin kapatılması davalarına bakar. Yargının diğer organları arasında Yargıtay, Danıştay, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, Uyuşmazlık Mahkemesi ve Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK) bulunuyor. Türkiye’nin anayasası ise 1982 yılında kabul edildi ve o tarihten bu yana 19 kez değiştirildi.

Türkiye’de Siyasi Partiler Kimler?

Türkiye’de siyasi partiler, seçimlere tek başına veya ittifak halinde giriyor. İttifaklar, seçim barajını aşmak ve cumhurbaşkanlığı seçiminde ikinci tura kalmak için kuruluyor. Türkiye’de şu anda dört büyük ittifak var: Cumhur İttifakı, Millet İttifakı, Emek ve Özgürlük İttifakı ve ATA İttifakı. Bu ittifakların içinde yer alan siyasi partileri tanıyalım.

Cumhur İttifakı

Cumhur İttifakı, 2018 yılında AKP ve MHP tarafından kuruldu. Cumhurbaşkanlığı sisteminin destekçisi olan bu ittifak, milliyetçi, muhafazakar ve dindar bir söylem benimsiyor. Cumhur İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı ise mevcut cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan. Cumhur İttifakı, son anketlere göre yüzde 40-45 arasında oy alıyor.

Millet İttifakı

Millet İttifakı, 2018 yılında CHP ve İP tarafından kuruldu. Daha sonra SP de bu ittifaka katıldı. Millet İttifakı, cumhurbaşkanlığı sistemine karşı çıkarak parlamenter sisteme dönüşü savunuyor. Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı ise henüz belli değil. Bazı isimler öne çıkıyor, ancak resmi bir açıklama yapılmadı. Millet İttifakı, son anketlere göre yüzde 35-40 arasında oy alıyor.

Emek ve Özgürlük İttifakı

Emek ve Özgürlük İttifakı, 2021 yılında HDP, Türkiye Komünist Partisi (TKP) ve Emek Partisi (EMEP) tarafından kuruldu. Bu ittifak, sol, sosyalist ve Kürt siyasetini temsil ediyor. Emek ve Özgürlük İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı da henüz belli değil. Bu ittifak, seçim barajını aşmak için milletvekili adaylarını bağımsız olarak gösterecek. Emek ve Özgürlük İttifakı, son anketlere göre yüzde 10-15 arasında oy alıyor.

ATA İttifakı

ATA İttifakı, 2021 yılında Demokrat Parti (DP), Büyük Birlik Partisi (BBP) ve Yeniden Refah Partisi (YRP) tarafından kuruldu. Bu ittifak, merkez sağ, milliyetçi ve dindar bir çizgi izliyor. ATA İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı ise DP Genel Başkanı Gültekin Uysal. ATA İttifakı, son anketlere göre yüzde 5-10 arasında oy alıyor.

Türkiye’de Kamuoyu Araştırmaları Ne Durumda?

Türkiye’de kamuoyu araştırması yapmak zor bir iş. Çünkü seçmenlerin tercihleri değişken olabiliyor, anket şirketleri arasında farklılıklar olabiliyor ve anket sonuçları manipüle edilebiliyor. Bu nedenle, kamuoyu araştırma sonuçlarını okurken dikkatli olmak gerekiyor. Kamuoyu araştırma sonuçlarını üç ana başlık altında inceleyelim: cumhurbaşkan

Cumhurbaşkanlığı Seçimi Anketleri

Cumhurbaşkanlığı seçimi anketleri, seçmenlerin cumhurbaşkanı adaylarına olan desteğini ölçüyor. Anketlere göre, ilk turda Recep Tayyip Erdoğan yüzde 40-45, Gültekin Uysal yüzde 5-10, diğer adaylar ise yüzde 10-15 arasında oy alıyor. İkinci tura kalan Erdoğan ve Uysal arasında ise yüzde 50-50 bir yarış söz konusu. Ancak bu sonuçlar, seçim gününe kadar değişebilir.

Milletvekili Genel Seçimi Anketleri

Milletvekili genel seçimi anketleri, seçmenlerin siyasi partilere olan desteğini ölçüyor. Anketlere göre, Cumhur İttifakı yüzde 40-45, Millet İttifakı yüzde 35-40, Emek ve Özgürlük İttifakı yüzde 10-15, ATA İttifakı yüzde 5-10 arasında oy alıyor. Bu sonuçlara göre, TBMM’de Cumhur İttifakı 250-300, Millet İttifakı 200-250, Emek ve Özgürlük İttifakı 50-100, ATA İttifakı 25-50 milletvekili çıkarabilir. Ancak bu sonuçlar da seçim gününe kadar değişebilir.

Yerel Seçimler Anketleri

Yerel seçimler anketleri, seçmenlerin belediye başkanlarına olan desteğini ölçüyor. Anketlere göre, büyükşehir belediyelerinin çoğunda Cumhur İttifakı ve Millet İttifakı arasında kıyasıya bir rekabet var. Bazı illerde ise Emek ve Özgürlük İttifakı veya ATA İttifakı da iddialı. Örneğin, Ankara’da Mansur Yavaş (Millet İttifakı) yüzde 45-50, Mehmet Özhaseki (Cumhur İttifakı) yüzde 40-45 arasında oy alıyor. İstanbul’da ise Ekrem İmamoğlu (Millet İttifakı) yüzde 40-45, Binali Yıldırım (Cumhur İttifakı) yüzde 35-40 arasında oy alıyor. Ancak bu sonuçlar da seçim gününe kadar değişebilir.

Sonuç ve Değerlendirme

Seçim 2023, Türkiye’nin siyasi geleceğini belirleyecek önemli bir dönüm noktası olacak. Seçim takvimi, siyasi sistem, siyasi partiler ve kamuoyu araştırmalarını inceledikten sonra şu sonuçlara varabiliriz:

• Seçim takvimi, cumhurbaşkanlığı ve milletvekili genel seçimleri ile yerel seçimleri aynı gün yapmayı öngörüyor. Bu durum, hem seçmen hem de siyasi partiler için zorlu bir süreç olacak.
• Siyasi sistem, cumhurbaşkanlığı sistemine dayanıyor. Bu sistem, cumhurbaşkanının yetkilerini arttırırken, meclisin denetim fonksiyonunu zayıflatıyor. Bu sistem, hem destekçileri hem de karşıtları tarafından tartışılıyor.
• Siyasi partiler, seçime tek başına veya ittifak halinde giriyor. Dört büyük ittifak var: Cumhur İttifakı, Millet İttifakı, Emek ve Özgürlük İttifakı ve ATA İttifakı. Bu ittifaklar, farklı siyasi görüşleri temsil ediyor ve cumhurbaşkanlığı seçiminde ikinci tura kalmak için mücadele ediyor.
• Kamuoyu araştırmaları, seçmenlerin tercihlerini ölçmeye çalışıyor. Ancak anket sonuçları, seçmenlerin değişkenliği, anket şirketlerinin farklılığı ve anket manipülasyonu nedeniyle güvenilir olmayabilir. Bu nedenle, anket sonuçlarını okurken dikkatli olmak gerekiyor.

Seçim 2023, Türkiye’nin siyasi gündemini belirleyecek bir seçim olacak. Seçmenler, cumhurbaşkanı, milletvekili ve belediye başkanı seçerken, Türkiye’nin geleceğini de oylayacak. Bu nedenle, seçime katılmak ve bilinçli bir tercih yapmak çok önemli.

Sıkça Sorulan Sorular

Seçim 2023 ile ilgili sıkça sorulan sorulara ve cevaplarına bakalım:

Soru	Cevap
Seçim 2023 ne zaman yapılacak?	Seçim 2023, 14 Mayıs 2023 tarihinde yapılacak.
Seçimde kaç tane seçim var?	Seçimde üç tane seçim var: cumhurbaşkanlığı seçimi, milletvekili genel seçimi ve yerel seçimler.
Seçime katılacak siyasi partiler kimler?	Seçime katılacak siyasi partiler, Cumhur İttifakı (AKP ve MHP), Millet İttifakı (CHP, İP ve SP), Emek ve Özgürlük İttifakı (HDP, TKP ve EMEP) ve ATA İttifakı (DP, BBP ve YRP).
Cumhurbaşkanlığı seçimi nasıl yapılacak?	Cumhurbaşkanlığı seçimi, iki tur halinde yapılacak. İlk turda adaylardan biri yüzde 50+1 oy alırsa seçimi kazanacak. Eğer hiçbir aday bu orana ulaşamazsa, en çok oy alan iki aday ikinci tura kalacak. İkinci tur ise ilk turdan iki hafta sonra yapılacak.
Milletvekili genel seçimi nasıl yapılacak?	Milletvekili genel seçimi, D’Hondt sistemi ile yapılacak. Buna göre, TBMM’ye girecek 600 milletvekili, nüfusa göre belirlenen 87 seçim çevresinden seçilecek. Bir parti veya ittifakın meclise girebilmesi için yüzde 7 barajını aşması gerekiyor.

bc1a9a207d